B?nh Bài Thơ “T?nh Dang Dở “

 

Thơ Mai Hoài Thu

 

Mai Hoài Thu viết bài thơ này vào ngày 18.4.2003 tại San Jose, khi cô nàng tuổi đời c?n rất trẻ. Chắc hẳn là nhớ một anh chàng nào đó c?n ở Việt Nam hay chỉ là một một cảm xúc bất chợt, một quá khứ dĩ v?ng xa xăm về một mối t?nh dang dở v? một hoàn cảnh nào đó nào mà phải chia ly và hai người vẫn c?n nhớ đến nhau?

Đây là thể thơ tự do, cũng giống như Hữu Loan viết bài Màu Tím Hoa Sim tuyệt hay bằng thể thơ tự do. Theo tôi thơ tự do chỉ nên viết vào những hoàn cảnh cực kỳ đặc biệt như bố chết, mẹ chết, vợ con chết hay những mối t?nh dở dang quá bi thảm th? viết thơ mới hay. C?n làm thơ vẫn phải theo một nguyên tắc gieo vần, tôn trọng những quy phạm cuả luật bằng trắc th? mới gọi là thơ. Làm thơ tất nhiên phải khổ luyện chứ không thể dễ d?i như mấy thày cai thơ ở ban tuyên huấn trung ương đảng được.

Như tôi đ? nói Hữu Loan cả đời chỉ có bài Màu Tím Hoa Sim là cực hay, c?n những bài khác chỉ đạt ở mức trung b?nh, ta có thể cho là không đến nỗi dở. Tại sao lại có hiện tượng kỳ lạ như vậy? Hữu Loan có phải là một thiên tài làm thơ không? Theo tôi Hữu Loan không phải là một thiên tài. Nếu ai đó v? quá hâm mộ Hữu Loan với bài Màu Tím Hoa Sim th? đừng có giận tôi nhé. Nhưng Tản Đà, Hồ Dzech, Nguyễn Bính, Hàn Mạc Tử th? tôi cho là thiên tài. Hữu Loan chỉ có một người thích làm thơ và có người vợ chết đuối trên sông, t?nh cảm quá thương tâm v? mới cưới nhau chưa đầy một tháng th? nàng đ? vĩnh biệt cuộc đời khi búi tóc chưa đầy nắm tay, khi hai người anh ở chiến trường Đông Bắc nhận tin em gái chết trước tin em đi lấy chồng.... Với một hoàn cảnh bi thương, cực điểm như vậy đ? ám ảnh Hữu Loan suốt cả một chặng đường hành quân và chàng cứ thui thủi khóc một m?nh mà viết ra từng đoạn, từng đoạn.... Chứng tỏ nước mắt và sự đau khổ đ? đưa linh hồn Hữu Loan siêu thăng đến cực điểm và Hữu Loan may mắn lạc vào cảnh giới cuả thơ bằng thơ bằng thứ ngôn ngữ rất b?nh dân nhà quê; nhưng cũng đủ làm tan nát trái tim người đọc.

Thiên tài làm thơ th? không bao giờ viết như vậy, thường là xuất khẩu thành thơ, ứng biến lanh lợi nhanh như chảo chớp không chỉ thơ mà cả việc đời phản ứng cũng nhanh. Chứ ai đó đừng cho nhà thơ là lờ đờ, lúc nào cũng mơ mơ màng màng ở trên cung trăng đâu. Tất nhiên cũng có người luôn mơ màng nhưng không phải là nhà thơ.

 

" Em viết cho anh

bài thơ t?nh viễn xứ,

Chiều vào xuân

Em cứ ngỡ muà Đông."

 

Đúng vậy cô nàng thi sĩ trẻ này ở San Jose th? là viễn xứ rồi. Chắc là mới định cư đây? Cuộc sống mới chỉ bắt đầu với hoàn cảnh mới, môi trường mới th? nàng đ? nhớ chàng đến nẫu ruột, nẫu gan mất đi cả cảm giác về thời gian. Chiều vào xuân em cứ ngỡ muà Đông, muà xuân ấm áp cho thiên hạ nhưng l?ng nàng lại lạnh lẽo băng giá vô cùng. Cũng có thể San Jose lúc này vẫn có tuyết rơi, mưa ngâu, gió muà ...Dù sao chăng nư? th? nàng cũng v? nỗi nhớ mà mất đi cảm giác về không gian và thời gian. Không thèm xem lịch, nh?n đồng hồ... Tâm hồn nàng chao đảo xao động về một nỗi sầu mênh mang. Tất nhiên nàng không khóc nức nở như Hữu Loan, v? chàng vẫn c?n sống, hay chàng ra đi về thế giới bên kia từ lâu rồi? Nên suốt cả bài thơ lúc th? là một nỗi buồn man mát không oán trách giận hờn, lúc th? sùi sụt, xót xa...

 

Tâm trạng cuả Mai Hoài Thu nhớ nhung quê hương và người t?nh ở Việt Nam tôi đ? ghi nhận lại bằng bài thơ hoạ lại ( Nỗi L?ng Thiếu Phụ). Xin trích ra đây hai đoạn:

"...Nếu phải kiếp này chẳng được nhau

Nợ t?nh sương đọng lệ ngàn thu

Trăng treo đầu ng? buồn không tỏ

Thiếu phụ năm canh khóc tủi sầu

 

Cũng bởi sinh ra chẳng gặp thời

Quê hương rời bỏ lệ từng rơi!

Tha hương đất khách t?m nơi chốn

Ngọn sóng bạc đầu dạt biển khơi…."

 

Và đây chúng ta h?y nghe tiếp l?ng nàng c?n thổn thức những g??

 

" Cơn gió rít

Thổi vào tim lạnh buốt,

Giọt nắng hồng

Rớt nhẹ xuống hồn đau..."

 

Chắc thời tiết lúc này, như Thu đ? nói là mới vào Xuân; nhưng muà Đông vẫn chưa chết hẳn, muà đông vẫn c?n thoi thóp, gi?y chết với những cơn gió rít thổi xoáy vào trái tim Thu. Nó đau và buốt lắm chứ như trăm ngàn mũi kim châm đâm vào trái tim run rẩy cuả nàng vào những năm tháng đầu ở nơi đất khách quê người. Không những thế lại c?n những giọt nắng hồng hiếm hoi cuả cuối muà Đông đầu muà Xuân không được Thu ngưả mặt lên trời hân hoan đón nhận, mà nàng lại hững hờ để cho rớt nhẹ xuống linh hồn bơ vơ thơ thẩn cuả m?nh..

 

" Đêm xuân qua

trở giấc đón anh về

Ôm gối mộng t?m về nỗi nhớ."

 

Trong giấc mộng nàng đ? t?m gặp lại người thương, trở giấc đón anh về? Đọc đến đây ta bàng hoàng tự hỏi: Người yêu cuả nàng c?n sống hay đ? lià bỏ trần gian từ lâu rồi? Tại sao lại có một mối t?nh dang dở tuyệt vọng bi ai như vậy? Phải chăng chàng là một hồn ma chập chờn trong giấc ngủ cuả nàng...? Và cứ ngày qua tháng lại nàng chỉ c?n chờ màn đêm buông phủ để t?m gặp lại chàng " Bao giấc mơ, em vẫn trông chờ..."

 

" Uống mật ngọt

hương men t?nh say đắm

Chợt bàng hoàng

Tỉnh giấc với thương đau!"

 

Một t?nh yêu say đắm bằng trí tưởng tượng cuả hồn thơ đ? đạt đến cảnh giới cuả sự siêu thăng. Khi tỉnh dậy th? hụt hẫng bàng hoàng ngơ ngác với thương đau.Tâm trạng sầu khổ bi ai này cuả Mai Hoài Thu cững được tôi ghi nhận bằng bài thơ tôi hoạ lại (Nụ Hoa Đầu Đời). Xin trích dẫn lại mấy đoạn:

"

 

...Buồn lạnh lẽo trời cao mây cuốn

Lững lờ trôi vương vấn bao la

Bỗng thèm hơi thở thiết tha

Sông hà lạnh ngắt ta bà khổ đau

 

Con tim nấc âu sầu thứ lữ

Rặng núi xưa khuất nẻo sương mờ…

Nh?n theo chỉ thấy mịt mù

Quê hương mưa gió thuận hoà b?nh an ?

 

Mộng hoang tưởng sóng yên biển lặng

Hận trùng dương cay đắng trời ơi !

Con thuyền vượt biển xa khơi…

Hồn về t?m lại một thời yêu thương

 

Thơm ngát m?i t?nh nồng say đắm

Mịn màng làn,da thắm anh yêu

Giật m?nh tỉnh mộng bơ vơ

Đầm đià gối lả bơ phờ xa xôi

 

C?n đâu nư? nụ cười thuở đó

Giư? đêm trăng rỏ lệ t?nh sầu

Nụ hôn đọng giọt sương thu

Lối m?n sỏi đá chân cầu nỉ non..."

 

Chúng ta h?y để tâm hồn m?nh nhập cảm cùng Thu vào giấc mộng t?nh trường để thấy tâm hồn Thu xao xác biết chừng nào?

 

" Tim rạn vỡ

nát tan từng mảnh vụn

Giọt lệ t?nh ướt nhuộm cả màn đêm."

 

Đọc đến đây chúng ta tự hỏi: Tại sao nói về t?nh yêu, đau thương mất mát, tổn thất, buồn bực, căm giận ...những trạng thái t?nh cảm th? loài người chúng ta cứ mang trái tim ra mà than v?n trách móc nhỉ ?

Trái tim làm nhiệm vụ cuả cái bơm cứ co bóp m?i để đẩy máu đi nuôi từng tế bào, sau một v?ng tuần hoàn máu lại trở về tim. Người khoẻ mạnh hồn nhiên th? tim đập b?nh thường. Khi hai cơ thể đàn ông đàn bà ép sát lại gần nhau th? trái tim đập th?nh thịch với nỗi niềm rung cảm sung sướng ngây ngất. Khi đứng trước quân thù, hay căm giận ai hừng hực th? trái tim cũng đập mạnh nhưng không phải ngây ngất nư? mà tim đang sôi sục như cái nồi áp xuất muốn nổ tung muốn phát điên, phát khùng lên đây...Chức phận cuả tim quả thật thiêng liêng cao qu? trân trọng vô cùng và ta đừng nên để nó sôi sục căm hờn m?i như kiểu căm thù giai cấp cuả người cộng sản chỉ có hại cho tim, cho tâm hồn và chỉ tổ giảm thọ mà thôi.Tim quả thực hơn hẳn cái dạ dầy chưá mùi vị khó chịu, hay gan mật toàn vị đắng. Có khi tim c?n hơn cả bộ óc nếu toàn là những mưu mô xảo trá lường gạt mà thôi. Để xứng đáng với trái tim loài người chúng ta cần có một bộ óc hoàn hảo, biết yêu chiều và bảo vệ trái tim, biết làm thơ, viết văn, viết nhạc, hội hoạ hay những sáng tạo có ích cho đời như khoa học kỹ thuật chẳng hạn. chứ đừng có ba ba ruà mê hoặc m?i về một thứ chủ nghi? vớ vẩn ma quái ở tận đâu đâu...

Trái tim trân trọng như vậy, chỉ v? đau khổ nhớ nhung mà nàng cảm thấy như rạn vỡ nát tan từng mảnh vụn, giọt lệ thương cảm v? trái tim tan nát ướt nhuộm cả màn đêm th? thật thê thảm biết chừng nào...?

 

" Thân run rẩy

sức hao m?n chống chọi...

Em viết cho anh

bài thơ t?nh cách biệt

Chốn quê người

buồn vời vợi nhớ thương."

 

Một cảm giác thân run rẩy, trong khi chỉ có một m?nh thôi chẳng có ai đe doạ về sự sống chết cuả m?nh cả. Rồi nư? là sức đ? hao m?n chống chọi...Tấm thân bồ liễu cuả nàng phải chịu đựng quá mức căng thẳng, mất mát, Stress mà c?n phải chống chọi với bao nhiêu thứ bà rằn để mà tồn tại. Chống chọi với đau thương, thời tiết và cả những với thế giới xung quanh nư?, ai là bạn ai là thù, ai thương m?nh, ai vô l? ghét bỏ m?nh...? Một cảm giác cô đơn chống trải bao la choáng ngợp tâm hồn nàng: Em viết cho anh bài thơ t?nh cách biệt, chốn quê người vời vợi nhớ thương. Bài thơ t?nh này gửi cho ai đọc đây? Cho người ở thế giới bên kia. ở c?i âm hay bài thơ này cho chính nàng và cho chúng ta đọc đây...?

 

" Em vẫn lang thang

chân bước độc hành

M?n mỏi t?m anh

trông chờ ngày tháng..."

 

Đọc đến đây với một tâm hồn mẫn cảm th? ai mà chả rơi nước mắt? Nàng vẫn lang thang trong chốn bụi hồng trần m?n mỏi t?m chàng...? Nếu chàng ở thế giới bên kia th? bao giờ Thu mới t?m lại được chàng? Hay Thu hy vọng sẽ có một người giống chàng yêu thương Thu như một mối t?nh đầu? Thật là bi lụy vô cùng!

 

"Em kiệt sức

chân không c?n đứng vững

Em mỏi mệt bơi

Bơi ngược d?ng đời."

 

Nàng đ? kiệt sức ngụp lặn trong thuyền t?nh bể ái, trôi nổi trong c?i luân hồi và nàng muốn bơi ngược d?ng đời, bơi ngược thời gian để về với cái thời trẻ trung tóc kết đuôi sam, búi chưa tr?n bó. Tâm trạng này cuả Mai Hoài Thu cũng được tôi ghi nhận lại qua bài thơ hoạ lại ( Hồn Về ). Xin trích mấy câu để chúng ta cùng tham khảo nghien cứu về tâm l? con gái hay giới phu nữ nói chung:

 

"...Âm dương đôi ngả sương bay

Bờ môi khoé mắt những ngày xôn xao

Lang thang hồn ở chốn nao

Mang theo sầu tủi nghẹn ngào bóng tên

N?o nùng gió gọi từng đêm

L?ng c?n thổn thức ưu phiền quanh năm..."

 

" Em cố bơi

bơi theo d?ng nước ngược

có lẽ nào

Anh lại buông xuôi?

 

Bài thơ đ? mô tả rất r?, biết rằng bợi ngược lại thời gian để sống với nhũng kỷ niệm dĩ v?ng. Nhưng anh là người em yêu, em thương, em nhớ và anh cũng chẳng giúp g? được cho em. Bản thân anh lúc này có thể chỉ là một âm hồn yếu ớt không biết phiêu bạt ngả nào, có biết t?m về trần gian để mà đẫu thai không? Tôi nghĩ rất có thể Thu đ? viết bài thơ này cho một người đ? ra đi vĩnh viễn từ thế giới bên kia...? Nên nàng mới hỏi: có lẽ nào anh lại buông xuôi?

 

" Em viết cho anh

bài thơ t?nh dang dở

Nưả cuộc đời vương vấn xót xa...

Nưả đời sau

Muộn màng nhung nhớ,

Cả cuộc đời,

ôm nỗi nhớ thương..."

 

Bài thơ này đọc lên rất thương cảm, tôi không thấy sự giận hờn trách móc với người m?nh yêu, mà chỉ thấy Thu than v?n nhớ nhung, xót xa, sầu cảm mà thôi. Rất có thể viết cho một người t?nh đ? khuất bóng tà dương...?

 

31.1.2011 Lu Hà