Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 65

Đoạn Trường Sầu Ly (4)

“Khuê phòng vắng vẻ nhung y

Mồ hôi trai tráng kinh kỳ lại xa

Thiếp như giọt nước mưa sa

Giọt rơi song cửa giọt ra cánh đồng“

Người thiếu phụ mơ thấy chồng về nhưng khi gà gáy sáng, ánh bình minh le lói thì căn phòng vắng tanh, nàng thèm khát hơi chồng nhưng kinh thành thì xa. Nghe tin chàng trở về kinh đô lĩnh ấn tín hay nhận áo  chiến bào vua sắc phong, rồi chàng lại vội vã trở lại chiến trường nóng bỏng khói lửa. Đời nàng thật lẻ loi cô quạnh như giọt mưa sa.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 64

Đoạn Trường Sầu Ly (3)

Đoạn video số 3 khá dài mà cũng rất lâm ly thống thiết gồm 56 câu thơ. Xin trân thành cảm tạ nghệ sĩ Thu Hà đã diễn ngâm.

“ Xa xăm muôn dặm hải hà

Sớm trưa eo óc canh gà ngẩn ngơ

Mai đào ngơ ngác thẫn thờ

Tiết đông day dứt đôi bờ sông tương

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 62

Đoạn Trường Sầu Ly (1)

Chủ trương của tôi là quang vinh tiếng Việt, cổ võ tinh thần dân tộc uống nước nhớ nguồn. Chinh Phụ Ngâm do Đặng Trần Côn sáng tác hoàn toàn bằng chữ Hán Việt nghĩa là viết chữ Tàu nhưng đọc theo giọng Việt phát âm hoàn toàn khác hẳn với người Tàu, không giống như ngày nay học chữ Anh, Pháp, Đức vân vân và vân vân thì phải viết và phát âm hoàn toàn giống họ. Bà Đoàn Thị Điểm và ông Phan Huy Ích nghe nói là hai tác giả bản dịch Chinh Phụ Ngâm ra tiếng Việt bằng chữ Nôm theo thể thơ song thất lục bát hai người đó sống và chết cách nhau khoảng 70 năm. Bà Đoàn Thị Điểm thế hệ trước, còn ông Phan Huy Ích thế hệ đàn em sinh sau.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 61

Hồng Nhan Bạc Mệnh (7)

Nghệ sĩ Thu Hà đã ngâm video số 7, cũng là video cuối cùng tập thơ Hồng Nhan Bạc Mệnh. Video này dài nhất và cũng là video nghe mà lâm ly não nuột lòng người. Con gái Việt Nam bây giờ được tự do yêu đương không phải chịu cảnh cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy, cảnh làm lẽ mọn, hay cống tiến cho triều đình để làm cung nữ thị tỳ nô dịch nữa. Nhưng nạn tảo hôn, gả bán lấy chồng Đài Loan, Trung Hoa, Nam Hàn hay theo đường dây buôn người làm gái mãi dâm còn là vấn nạn của xã hội. Thôi chuyện nay tôi không bàn nhiều, vì các bạn còn biết nhiều. Tôi bàn về câu chuyện xưa cách chúng ta gần 300 năm về cảnh ngộ của cuộc đời cung nữ mà thi sĩ Ôn Như Hầu Nguyễn Gia Thiều đã viết bằng thể thơ song thất lục bát với tên gọi: Cung Oán Ngâm Khuc.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 59

Hồng Nhan Bạc Mệnh (5)

Không biết cái tai nghe của mọi người thế nào? Chứ công bằng thẳng thắn mà nói tôi nghe nghệ sĩ Thu Hà ngâm đoạn video số 5 này mà thấy lâm ly sầu thảm vô cùng. Tôi xin khẳng định một điều chắc chắn tai tôi không phải là loại tai trâu, cũng biết thưởng thức âm nhạc mà thương cho cuộc đời nàng cung nữ ngày xưa đầy bất hạnh oan trái khổ đau. Nàng chỉ là một thứ nô lệ tình dục, để thoả mãn những cơn dục vọng điên cuồng thú tính của bọn vua chúa quan quyền chứ có hay ho gì cái danh hiệu cung nữ vợ lẽ của vua.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 58

Hồng Nhan Bạc Mệnh (4)

Thật là hồi hộp, tôi nín thở lắng nghe Thu Hà diễn ngâm video số 4 bài thơ dài như một bản trường bi ai ca của tôi. Tôi viết hoàn toàn bằng lục bát, bằng hơi thở của dân tộc Việt từ thời xa xưa manh nha từ các dân tộc Mường,  Nùng, Chàm vân vân đã hát những bài ca dao rồi biến hóa dần thành thơ lục bát, những bản tình ca du dương ngấm vào máu thịt trải qua bao thế kỷ lầm than vận nước nổi trôi mà nghệ thuật hóa thành thể thơ lục bát điêu luyện tinh xảo về ý và vần điệu một cách lo rich thanh luật cao như ngày nay. Thật khôi hài cho những kẻ mài dùi khinh sử chuyên học chữ nho chỉ đề cao thơ đường luật của Tàu mà nô lệ hóa về văn hóa Khổng Khưu, coi thường vốn văn hóa tinh hoa của dân tộc mình, coi thường lục bát nôm na quê mùa. Lục bát tuy sinh sau đẻ muộn hơn song thất lục bát, nhưng sức sống trường tồn của thể loại này dẻo dai phải nói là cao hơn song thất lục bát. Song thất lục bát có nguy cơ bị thất lạc trong dân gian may thay lại được hồi sinh trở lại. Tôi cũng rất đắm đuối say xưa với thể thơ song thất lục bát và với tôi hai thể này tôi quen dùng như hai thanh bảo kiếm thơ ca. Hồi mới đầu làm thơ, tôi rất thích làm thơ đường luật và thơ 7 chữ theo lối tứ tuyệt trường thiên không đối câu đối chữ để tả tình và cả 8 chữ 5 chữ nữa. Bây giờ thì rất ít khi làm, và chỉ trau chuốt cho thơ lục bát.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 57

Hồng Nhan Bạc Mệnh (3)

Trước hết xin cảm tạ nghệ sĩ Thu Hà đã ngâm video số 3 tuyệt vời lắm. Đây là một đoạn thơ hơi khó hiểu, mặc dù tôi đã cảm xúc ra thơ lục bát ngôn ngữ thuần Việt. Còn theo bản song thất lục bát của cụ Nguyễn Gia Thiều tôi tin thiên hạ rất ít người hiểu nổi. Trừ những bậc tinh hoa cổ học, chữ nghĩa giắt đầy mình. Nên thơ cụ Nguyễn Gia Thiều làm ra theo tôi nghĩ rất điêu luyện tuyệt phẩm nhưng tiếc thay rất ít người ngâm thơ Cung Oán Ngâm Khúc. Tôi mới chỉ nghe Hồng Vân ngâm bài này rất lâu từ bản song thất lục bát. Nghệ sĩ Hồng Vân ngâm thành 8 chương đoạn hoàn toàn chỉ ngâm không có video làm nền làm cảnh.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 56

Hồng Nhan Bạc Mệnh (2)

Các bạn đã xem video số 1 tả về kiếp hồng nhan bạc mệnh, chắc hẳn trong tai trong đầu phẳng phất dư âm, có còn cảm nhận ra và nghe thấy gì không?

Tiếng tiêu sáo trúc véo von

Tiếng người thiếu phụ nỉ non não nùng

Hồn mây thơ thẩn hãi hùng

Đoạn trường cánh hạc rợn rùng biển khơi

Thu Hà giọt lệ tuôn rơi

Khóc nàng cung nữ tả tơi phận mình

Chập chờn huyền ảo màn hình

Gần xa thổn thức hành tinh xoay vần

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 55

Hồng Nhan Bạc Mệnh (1)

Cám ơn nghệ sĩ Trần Thu Hà đã ngâm thơ lục bát dài. Bài trường ca ai oán khổ não của tôi với nhan đề “Hồng Nhan Bạc Mệnh“ tả về cảnh ngộ đời một người cung nữ tài sắc vẹn toàn, lúc đầu được vua chúa yêu rất sủng ái sau bị bỏ rơi, ghẻ lạnh. Tôi đã cảm xúc phỏng theo bài thơ song thất lục bát dài của thi sĩ Nguyễn Gia Thiều có tên gọi là “Cung Óan Ngâm Khúc“. Tiên sinh vốn dĩ là con trai của  quận chúa Quỳnh Liên cháu ngoại chúa Trịnh Hy Tô. Xuất thân một võ quan được phong tới chức Ôn Như Hầu, ông lại rất giỏi tinh thông thanh luật làm thơ đường luật và thơ song thất lục bát.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 54

Tứ Đại Giai Nhân

Tình cờ lên mạng facebook rong chơi, thơ thẩn, thẩn thơ với nhân tình thế thái. Bỗng thấy tấm ảnh chụp nghệ sĩ ngâm thơ Trần Thu Hà với 3 người bạn gái, chắc là bạn học cùng lớp hay là bạn gái thuở thiếu thời hoa niên nở rộ. Những bông lan cuối thu để sắp sang mùa đông băng giá vẫn còn hương sắc nồng nàn như nuối tiếc những ngày xuân đã qua. Thu Hà cười bảo: Mọi người ơi!  Đây là tứ đại giai nhân nè. Tôi thấy câu nói vô tình của Thu Hà hay hay ngồ ngộ, thấy lòng mình đang tràn trề hửng khởi mới gõ liền một mạch bài thơ “ Tứ Đại Giai Nhân“. Cứ tưởng chỉ là tếu táo cho vui không ngờ đọc lại và hôm nay được nghe Thu Hà diễn ngâm mới giật mình thì ra bài thơ ngẫu hứng của mình cũng da diết tình tứ ý nghĩa ra phết.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 52

Sầu Ly Ai Oán (4)

Thiết tưởng tâm hồn chúng ta lẽ naò lại chai sạn không thể rung cảm mà không choáng ngợp chìm đắm trong lời thơ, giọng ngâm của Thu Hà, trong tiếng nhạc nền sầu thảm bi ai oán hận như người cung nữ trong cung cấm hay người thiếu phụ chờ chồng trong hai tác phẩm kinh điển Cung Oán Ngâm Khúc và Chinh Phụ Ngâm ở video số 3. Thơ và ngâm thơ như thế mà vẫn còn chê thì không biết như thế nào mới là hay? Ai có thể đủ trình độ tài năng để định gía chung cho tiêu chuẩn nghệ thuật? Bây giờ mời các bạn nghe tiếp video số 4 của Thu Hà, nhẩn nha dừng lại để đọc những lời bình giảng của tôi về ý nghĩa của những câu chữ trong thơ. Tôi chỉ tập trung  vào những chữ những câu mà tôi cho rằng khó hiểu để Thu Hà và mọi người thẩm thấu hết cái hay vẻ đẹp của chữ viết và tiếng nói Việt Nam. Tôi không như nhạc sĩ Trịnh Công Sơn tuyên bố thẳng thừng nhạc ông ta viết ra cấm hỏi ý nghĩa :

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 51

Sầu Ly Ai Oán (3)

Bây giờ các bạn lại cùng tôi nghe tiếp theo băng video thứ 3. Sầu Ly Ai Oán được Thu Hà diễn ngâm. Tôi phải ôm bụng mà cười khi thấy Thu Hà tranh cãi với một người về tôi là Nam Hay Nữ? Thu Hà cứ một mực tôi là Nam còn người kia nghi tôi là Nữ. Tôi không tin người kia nghi tôi là nữ mà chỉ giả vờ khen tôi lấy lệ rồi  mượn gió bẻ măng vì Nam gì mà mang tên Nữ? Lu Hà rõ ràng là tên con gái.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 50

Sầu Ly Ai Oán (2)

Nghe tiếp theo video thứ 2, Sầu Ly Ai Oán được Thu Hà diễn ngâm, tôi nghe mà rưng rưng nước mắt. Tôi thương cho dân tộc Việt Nam, thương cho nỗi bất hạnh của bao kiếp phận hồng nhan tài hoa bạc mệnh cổ kim xưa nay từ công chúa Huyền Trân, nữ nghi học sĩ Nguyễn Thị Lộ, thương cho vua Quang Trung yểu mạng và thái hậu Ngọc Hân lẻ loi giữa nơi hang hùm nọc rắn. Tôi miên man sầu tưởng về những vần thơ lục bát về những tình tiết tôi mô tả trong thơ.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 49

Sầu Ly Ai Oán (1)

Sầu Ly Ai Oán một bài thơ lục bát dài viết theo thể trường ca bi oán phỏng theo tâm trạng bà Bắc Cung Hoàng Hậu Lê Ngọc Hân khóc chồng là vua Quang Trung Nguyễn Huệ. Bà Lê Ngọc Hân đã viết bài thơ song thất lục bát dài bằng chữ nôm với tên đề: “Ai Tư Vãn“. Tôi tạm giải nghĩa nôm na : Ai là ai oán, tư là riêng tư, vãn là than vãn.

Bài thơ khóc chồng cũng là một bản điếu văn đọc trước bài vị linh cữu vua Quang Trung.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 47

“Tình Yêu Của Lính“

cảm xúc bản nhạc của Minh Kỳ & Huy Cường

Khi nghe bài hát:“Ai Nói Với Em“ của nhạc sĩ Minh Kỳ và Huy Cường được rất nhiều người hát tôi rất lấy làm xúc động về trái tim và tấm lòng người lính hai vai nặng gánh ân tình giữa non sông đất nước cha mẹ giống nòi dân tộc và tình yêu đôi lứa. Tình yêu của những người lính không ích kỷ hẹp hòi hay mang nhiều khổ đau như nàng Kiều phải bán mình chuộc cha, bên tình bên hiếu bên nào nặng hơn. Vì tình yêu lớn lao như sông dài biển rộng dù cho có phải xả thân hy sinh về tổ quốc họ cũng cam lòng. Hồn tử sĩ vi vu gió thổi sáng tỏ cùng trăng sao và lịch sử

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 46

Bài thơ: “Đàn Oán Cung Sầu“ tôi sáng tác cảm xúc có được nhờ bởi tại lời nhạc của nhạc sĩ Mặc Thế Nhân, bởi giọng ca tiếng đàn của các nam nữ ca sĩ và nhạc công. Thơ cảm xúc là cả một thế giới tâm hồn tinh thần trí tuệ bao la, như trước vẻ đẹp tuyệt mỹ của một cô gái, trước vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ v.v...Thi sĩ Lý Thái Bạch cách đây khoảng 1256 năm trước sắc đẹp lộng lẫy quý phái đài trang của nàng Dương Qúy Phi trong vườn hoa đào mà cảm tác ra bài thơ Thanh Bình Điệu:

“Vân tưởng y thường, hoa tưởng dung

Xuân phong phất hạm, lộ hoa nùng

Nhược phi quần ngọc sơn đầu kiến,

Hội hướng giao đài nguyệt hạ phùng “

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 44

Bài thơ: “Hoàng Hôn Màu Tím” và “ Thương Người Em Gái Miền Trung “

Nhạc sĩ Anh Bằng viết bản nhạc “ Chuyện Hoa Sim “ phổ từ trích đoạn thơ Hữu Loan, được nhiều người hát. Tôi nghe thấy hay mủi lòng mà cảm hứng thành bài thơ “Hoàng Hôn Màu Tím“. Nghệ sĩ Thu Hà ngâm tuyệt vời quá. Chính tôi là tác gỉa bài thơ mà cũng thấy cay cay sống mũi rơm rớm nước mắt. Thật tình tôi nghe ngâm thơ mà nao nao cả lên. Thơ tôi viết theo thể song thất lục bát. Giọng ngâm theo cung điệu trầm bổng réo rắt thê lương, như nước suối chảy, biển gào gió thổi lại có lúc tí tách như hạt mưa rơi mà đau lòng xót dạ.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 43

"Nhật Nguyệt Nhớ Thương" và "Lòng Tự Hỏi Lòng".

Lâu lắm không thấy Thu Hà ngâm thơ anh. Hôm nay em ngâm bài “Nhât Nguyệt Nhớ Thương“ cảm hứng từ bài hát “Nhớ Nhau Hoài”. Anh Lu Hà rất vui và xúc động. Chắc chắn anh sẽ viết một bài bình giảng hay theo khả năng và sự cố gắng của anh. Biết đâu đấy nhỉ? Trời biết, đất biết, qủy thần biết, lương tâm con người biết. Anh hy vọng một ngày nào đó bộ giáo dục Việt Nam sẽ thu lợm tất cả những bài bình giảng thơ của anh để làm thành một giáo trình giảng dạy cho các trường trung học đại học về văn chương. Đối với thơ người khác làm thì anh viết bài bình thơ để bình gía bài thơ khen chê rõ ràng minh bạch. Còn thơ anh làm thì viết bình giảng, mục đích không phải tự khen thơ mình hay mà giảng giải lại từng câu chữ từ trong trái tim tâm hồn cảm xúc của mình.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 42

Nữ thi sĩ Giang Hoa mới sáng tác bài thơ và được Thu Hà ngâm ngay. Tôi nghe ngâm và đọc lời bài thơ rất thú vị và cũng từ bài thơ 7 chữ viết theo lối thơ mới tứ tuyệt trường thiên không đối câu đối chữ mà cảm hứng ra bài thơ song thất lục bát. Thơ Giang Hoa tôi xin miễn bình giảng có thể sau này viết một bài bình luận. Tôi xin bình giảng riêng bài Hồn Trinh Bướm Trắng của tôi thôi. Mục đích giảng giải ý nghĩa câu chữ và cảm xúc của tôi về bài thơ này.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 41

Kể từ khi Chúa sinh ra loài người, trái tinh cầu của chúng ta phân ra phương Tây và phương Đông. Kỳ lạ thay phương Tây lại là quê hương của các văn nhân hiền triết, xứ sở này rất ưa chuộng hâm mộ nhân tài. Rất hiếm hoi ai đó vì văn hay chữ tốt uyên bác thông thái về học thuật mà bị nguy hiểm đe dọa đến tính mạng. Còn phương Đông bản tính con người bần tiện, tiểu nhân nhung nhúc như giòi bọ.  Sĩ tử làm thơ viết văn phải tránh dùng chữ trùng với tên nhà Vua, với họ mạc cụ kỵ mấy đời của nhà Vua và Hoàng Hậu.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 40

Phần khúc ca Hồ Trường của ông Nguyễn Bác Trác tôi xin miễn trích dẫn, tôi xin bình giảng ngay nội dung bài thơ của tôi cảm khái ra thành “Giọt Lệ Canh Thâu“
Thơ viết theo lối tứ tuyệt trường thiên không đối câu đối chữ, tôn trọng niêm luật như thơ đường. Ta thường gọi là thể thơ mới 7 chữ mà các vị đàn anh thời tiền chiến như Tản Đà, Nguyễn Bính hay làm.

Giọt Lệ Canh Thâu

Cảm khái từ khúc ca của Nguyễn Bá Trác: Hồ Trường

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 39

Hồ Trường là một thi phẩm của ông Nguyễn Bá Trác viết vào đầu thế kỷ 20. Ông từng theo Cụ Phan Bội Châu trong phong trào Đông Du và hưởng ứng phong trào Đông Kinh của Cụ Phan Châu Trinh. Từng làm quan dưới triều vua nhà Nguyễn.
Ông là chủ bút phần Hán Văn của tờ Nam Phong do quan đại thần Phạm Quỳnh sáng lập. Sau thôi làm ở báo Nam Phong, ông vào Huế làm Tá lý Bộ Học và lần lượt trải qua các chức vụ: Tuần vũ Quảng Ngãi, Thị lang Bộ Binh, Tổng đốc Thanh Hóa, Tổng đốc Bình Định.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Mai Hoài Thu Phổ Nhạc Phần 38

Bài thơ lục bát“ Giọt Sầu Em Gửi Cho Ai“ của tôi viết tặng nhà thơ kiêm nhạc sĩ Mai Hoài Thu đã được ca sĩ Nguyễn Đông trình diễn theo tôi là rất thành công.
Thơ lục bát phổ theo nốt nhạc Tây được giọng nam ca sĩ hát theo cung điệu trầm buồn là tổng hợp của các làn điệu nhạc nhẹ, nhạc vàng, ngâm thơ tao đàn. Tôi nghe như tiếng nỉ non ai oán sầu bi kiểu cung oán ngâm khúc và trinh phụ ngâm, âm điệu thật là buồn . Thơ nhạc Việt Nam phải buồn mới đạt yêu cầu. Thơ tình phải buồn nhạc tình phải buồn gịọng hát phải buồn thì mới đáng gọi là nhạc vàng theo kiểu mẫu mà các nhạc sĩ miền Nam sáng tác trước năm 1975.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 37

Hãy Sống Sao Cho Đẹp

cảm xúc từ những danh ngôn trên một clip

Phải sống sao cho đẹp, cho khỏi xót xa ân hận vì những năm tháng đã sống hoài sống phí. Nói như Nietzcher là sống như cỏ cây gỗ mục, nên ông có cảm giác buồn nôn. Con người quá nặng về sinh tồn, tồn tại và hưởng thụ mà quên mất cái căn bản là hiện sinh, dấn thân và sáng tạo không ngừng để phân biệt con người khác loài cầm thú và những vật vô tri vô giác không có linh hồn .

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 36

Các bậc đàn anh thời tiền chiến có một nét giống nhau là thích làm thơ 7 chữ, Nguyễn Bính và Thâm Tâm là tiêu biểu. Xuân Diệu, Hàn Mạc Tử, Vũ Hoàng Chương , Hồ Dzech ngoài 7 chữ ra thường là thơ 8 chữ. Theo tôi thơ 8 chữ dễ viết hơn nên phái nữ thời nào cũng rất hăng hái thể thơ này. Riêng Tản Đà thì kiểu nào cụ cũng chơi, qủa là một tay lợi hại cự phách trong làng thơ. Không phải là hậu sinh khả úy. Tôi may mắn sinh sau nên được thừa hưởng phần nào gia tài các bậc tiền bối để lại, tha hồ mà học tập . Nhưng thật lòng tôi cũng hơi chê các bậc tiền bối còn coi nhẹ thơ lục bát và hình như không thấy cái cao siêu, bác học, siêu hình huyền diệu của thơ song thất lục bát?

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 35

Cố thi sĩ Đinh Hùng viết bài thơ 7 chữ “ Gặp Nhau Lần Cuối“ 7 khổ 28 câu. Tôi cảm dịch sang thể thơ song thất lục bát có rút ngắn lại còn 6 khổ 24 câu. Thời thi sĩ Đinh Hùng là thời kỳ thơ mới phát triển, các vị thi sĩ  nhà ta có xu hướng biến đổi thơ đường luật thất ngôn bát cú hay tứ tuyệt thành thể thơ 7 chữ trường thiên không cần đối câu đối chữ nữa để tả tình. Có sự lạ xuất hiện thêm thơ 8 chữ nhưng song thất lục bát thì lại viết rất ít là một điều đáng tiếc. Thơ song thất lục bát rất hợp với lối ngâm thơ tao đàn. Có lẽ song thất lục bát làm ra là để ngâm nga. Thật là tôi có duyên may mới gặp cô Trần Thu Hà trên cõi đời này, cô ta lại có sở trường về ngâm thơ, riêng thơ song thất lục bát rất hợp với âm điệu Huế. Nghe sao mà réo rắt thanh cao thế, chả khác chi nơi cung đình vua chúa phong lưu đài các ngày xưa vậy.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 33

Để tri ân Thu Hà đã diễn ngâm và cũng là muốn làm món qùa kỷ niệm cho những ai thực lòng mến mộ. Tôi sẽ bình giảng bài thơ “Đêm Mưa Sầu mộng“ mà tôi phỏng dịch cảm hứng từ thơ cố thi si Đinh Hùng bài: “ Chớp Bể Mưa Nguồn“. Để tránh hiệu ứng nhàm chán, nên Đinh Hùng viết 8 khổ thơ mới 7 chữ thì tôi rút ngắn lại còn 6 khổ thơ song thất lục bát.

Ý lời hoàn toàn khác với Đinh Hùng. Ví như tâm hồn tôi đã hấp dẫn linh hồn Đinh Hùng trong vũ trụ biển cải nỗi niềm suy tư của anh thành của tôi. Trời phú cho dân tộc Việt Nam ta có Thơ song thất lục bát, Thơ lục bát, làm ra là để ngâm nga. Thơ 8 chữ hay 5 chữ cũng rất dễ ngâm. Riêng thơ 7 chữ với những bài chừng 20 câu  tới 28 câu ngâm là thú vị nhất. Những bài dài quá sẽ gây hiệu hứng nhàm chán bởi lối gieo vần đều đều của đường thi. Theo tôi người ngâm sẽ rất mệt mỏi, cảm thấy đôi chút khó khăn. Tôi thấy có nhiều người ngâm cả thơ đường của bà Hồ Xuân Hương, đành rằng thơ bà thâm thúy lắm ý nghĩa hay. Nhưng những bài vịnh cái quạt, vịnh anh lính thú vân vân nữ sĩ có ý bỡn cợt cả bộ phận sinh dục đàn ông đàn bà mà các cô các mợ  ấy cũng ngâm nga. Theo tôi là vô duyên, nếu có ngâm nga thì để cho cánh đàn ông họ ngâm tếu táo cho vui. Theo như các cụ nhà ta thì thơ đường làm ra vốn dĩ là để đọc. Nhưng ngày nay ở Việt Nam nhiều bài thơ tả tình viết bằng đường thi ngâm nga cũng rất hay.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 32

Đinh Hùng viết bài “Hương“ bằng thể thơ mới 7 khổ 28 câu, còn tôi nhân đó cảm hứng sang bài thơ khác bằng thể song thất lục bát cũng 7 khổ 28 câu. Nếu các bạn có thời gian so sánh từng khổ từng câu cả hai bài thơ, sẽ thấy sự khác biệt nhau rõ rệt, ý lời câu chữ nhưng tâm hồn vẫn đồng điệu  hòa nhịp cho nhau. Thơ song thất lục bát theo tôi là thể khó làm nhất. Anh phải từ cái nền móng cơ bản là thơ đường luật, thơ 7 chữ, thơ lục bát thật nhuần nhuễn mới nên bắt tay vào viết song thất lục bát. Nếu không anh sẽ lạc vận bởi vần trắc. Trong lịch sử thơ song thất lục bát có 2 vị đại tổ sư đó là tướng công Ôn Như Hầu Nguyễn Gia Thiều và nữ sĩ Hồng Hà tức Đoàn Thị Điểm:
“Trải vách quế gió vàng hiu hắt

Mảnh vũ y lạnh ngắt như đồng

Oán chi những khách tiêu phòng

Mà xui phận bạc nằm trong má đào?“

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 31

“Trường Tình Ca Hồn Ma Trinh Nữ“ của tôi gồm 37 khổ và 148 câu thơ song thất lục bát, cảm dịch từ thơ 7 chữ cũng 37 khổ của Đinh Hùng bài: “ Trái Tim Hồng Ngọc“.

Tôi cảm hứng từ linh hồn Đinh Hùng mà để nhập thần hấp dẫn sang linh hồn tôi, ý thơ ngôn từ có thể hoàn toàn khác hẳn với Đinh Hùng. Bài thơ này theo trường phái tượng trưng siêu nhiên, siêu hình học, lạc vào cảnh giới vô thức của tâm linh nhưng luôn theo một trình tự lo gic duy tâm biện chứng pháp. Thơ tả cảnh giới  thanh u của một âm hồn trinh nữ lần đầu trong đời tôi được nghe Thu Hà diễn ngâm. Vì thơ dài nên Thu Hà đã diễn ngâm clip số 1 là 12 khổ 48 câu. Clip số 2 cũng 12 khổ 48 câu. Clip số 3 sẽ là 13 khổ 52 câu. Vậy diễn ngâm tới đâu tôi sẽ theo sát bình giảng tới đó để tri ơn cô Thu Hà và giúp ích cho các bạn muốn thưởng lãm tường tận ý nghĩa bản trường ca ma mị thú vị này.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 30

Cũng vẫn theo thông lệ, tôi không bình giảng thơ cố thi sĩ Đinh Hùng. Bài thơ “Giọt Máu Sao Trời“ tôi để dành cho các nhà bình thơ có sừng có mỏ ở Việt Nam, và anh viết gì tôi cũng chẳng nhớ, chẳng trích đọan, chỉ biết rằng tôi đọc thơ anh một hai lần và sẳn từ cái linh hồn đó còn vẩn vơ trong vũ trụ, tôi hấp dẫn lại nhờ cảm quan giác quan của mình và sáng tác ra bài: “Nửa Gối Ân Tình“
. Các bạn nên nhớ rằng thời Đinh Hùng lối thơ mới 7 chữ rất thịnh hành, do ảnh hưởng từ dòng thơ Đường Luật có từ hàng nghìn năm rồi. Tôi không muốn mang tiếng nhai lại chữ, nên Đinh Hùng viết 7 chữ thì tôi lục bát, hay song thất lục bát. Nội dung ý nghĩa của hai bài thơ có thể rất khác nhau, chỉ là từ cách nhập thể cộng hưởng linh hồn mà thôi.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Trần Thu Hà Diễn Ngâm Phần 29

Thật là tuyệt vời Thu Hà ngâm hai bài thơ của tôi: “ Anh Là Cơn Gío Bay Qua“ và “ Nửa Gối Ân Tình“.  Tôi nghe mà xúc động nao nao cả cõi lòng. Bài thơ thứ nhất viết về một câu chuyện tình có thực của tôi khi đó tôi còn là một chàng trai 27 tuổi có yêu một cô gái 19 tuổi và bài thơ thứ hai cảm dịch từ thơ Đinh Hùng cũng là một câu chuyện tình có thực của anh. Để tri ân Thu Hà, tôi sẽ bình giảng hai bài thơ làm món quà tinh thần để lại cho hậu thế nhân dịp năm Đinh Dậu làm kỷ niệm.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm phần 27

Đúng là ngâm thơ Tao Đàn.  Đinh Hùng dưới suối vàng chắc hẳn sẽ ngậm cười. Ngày xưa ngâm thơ Tao Đàn là sáng kiến của cố thi sĩ Đinh Hùng người miền Bắc di cư vào Nam sau năm 1954 thường ngâm trên đài phát thanh Sài Gòn vào lúc nửa đêm để an ủi đồng bào xa quê hương. Bây giờ nối tiếp truyền thống xưa, Thu Hà lại ngâm thơ để an ủi đồng bào khắp 5 Châu Lục xa quê huơng tổ quốc. Lời ngâm vừa dứt nhưng thanh âm vẫn còn văng vẳng vang động sầu cảm trái tim tôi là tác gỉa bài thơ. Tôi xin bình giảng ý nghĩa của bài thơ tôi đã viết tặng chính người ngâm thơ.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 26

Thật kỳ diệu tôi đã lạc vào thế giới tâm linh của Đinh Hùng, mặc dù anh đã ra đi từ lâu. Nay nghe Thu Hà ngâm thơ cố thi sĩ bài:“ Tiếng Em“ và bài thơ tôi chuyển dịch là: “ Giữa Đêm Khuya“. Cả hai bài gồm lại trong một clip tạo thành một giai điệu huyền ảo liêu trai thần giao cách cảm âm dương hòa hợp giữa linh hồn người sống và người đã chết. Ta thấy xuất hiện ra 4 nhân vật liên đới với nhau trong clip này: Đinh Hùng, Lu Hà, một cô gái nào đó là người yêu quá cố của Đinh Hùng và Thu Hà là người ngâm thơ.
Đinh Hùng có 4 khổ thơ 7 chữ theo lối thơ mới tứ tuyệt không đối và tôi có 5 khổ 20 câu lục bát. Cũng như thông lệ tôi xin miễn bình giảng thơ Đinh Hùng mà chỉ bình giảng riêng thơ tôi sáng tác để tri ân Thu Hà và bạn đọc.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 25

Bài thơ “Tiễn Bạn Lên Đường Tòng Chinh“ của tôi có 9 khổ 36 câu, cảm dịch từ bài thơ “ Tống Biệt Hành“ của Thâm Tâm có 5 khổ rưỡi 22 câu. Bài thơ “Tống Biệt Hành“ của Tâm Tâm chỉ gọi là hay với những ai cảm xúc èo uột, hiểu chữ nghĩa mập mờ,  bài thơ này rất phù hợp với phong trào Việt Minh, Vệ Quốc Đoàn thời đó, trong quân tác tuyển binh mộ lính. Còn tôi suy nghĩ sâu xa mà phỏng đoán tâm trạng nỗi niềm u uẩn của Thâm Tâm từ chỗ chán đời thất tình với cô Khánh nào đó. Vậy chàng quyết làm một Kinh Kha liều mình như chẳng có xông pha mũi tên hòn đạn hiến dâng máu thịt mình cho Tổ Quốc, như vậy về phương diện nào đó là đáng khen.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 24

Bài thơ “Hương Ái Tình Muôn Thuở “ của tôi do Thu Hà diễn ngâm qúa hay. Mấy khúc theo nhịp thơ song thất lục bát hòa điệu giọng Huế nghe sao mà thích thế. Giọng nói trọ trẹ luyến láy theo kiểu Hoàng Hậu Nam Phương và Hoàng Thái Hậu của Vua Bảo Đại mà tôi đã thấy trong phim truyền hình. Tôi là dân Bắc Kỳ mà, nghe lạ tại ngọt ngào thú vị lắm. Thu Hà ngâm cả thơ 7 chữ của Đinh Hùng, tôi cũng nghe.
Tôi chỉ từ cái ý thơ của Đinh Hùng thơ mới 7 chữ  mà cảm dịch sang song thất lục bát, nội dung khác hẳn nhau. Đinh Hùng viết bài thơ lấy tên là “ Hương“ gồm 7 khổ 28 câu thì tôi cũng 7 khổ 28 câu. Xin nhắc lại đây là thơ cảm dịch chứ không phải thơ họa theo vần.
Về phần thơ cố thi sĩ Đinh Hùng tôi vẫn để dành phần cho các nhà bình thơ Việt Nam. Tôi chỉ chú trọng bình giảng cho bài thơ tôi sáng tác để tri ân Thu Hà và bạn đọc thôi.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 23

Rất cảm động khi nghe Thu Hà ngâm 2 bài thơ của tôi: “Cung Đàn Dang Dở“ và” Vẳng Khúc Tương Sầu“
Bài thơ Cung Đàn Dang Dở có 6 khổ 24 câu. Tôi cảm hứng từ thơ Thâm Tâm bài: “Màu Máu TiGon“ viết theo thể thơ mới 7 chữ có 4 khổ 16 câu. Bài thơ này tôi tìm trên google thấy đã có nhạc sĩ Việt Dzũng phổ nhạc được Ái Vân hát rất hay. Nhưng tôi vẫn chê Việt Dzũng làm một công việc thừa thãi thiếu tôn trọng tác gỉa.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 22

Tôi rất xúc động khi nghe Thu Hà ngâm 2 bài thơ:“Mấy Lần Nghe Sắc TiGon“ và:“Nửa Vòng Thơ Say“ mà tôi viết tặng đích danh nghệ sĩ. Cả hai bài thơ ngâm tạo ra một khoảng thời gian không gian dài rộng, trải qua bao biến cố, từ khi xuất hiện bài thơ Hai Sắc Hoa Tigon vào năm 1937 và hiện tại năm nay là năm Đinh Dậu. Như vậy là 80 năm trôi qua mà người ta còn nhắc mãi. Thu Hà ngâm liên tục thơ Thâm Tâm, thơ tôi làm cũng chủ đề về hoa TiGon. Để tri ân Thu Hà và làm món qùa tinh thần đầu xuân kỷ niệm cho cõi tạm trần gian này. Tôi lại tiếp tục bình giảng cặn kẽ rành mạch ý nghĩa 2 bài thơ được Thu Hà diễn ngâm.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 21

Bài thơ “Đan Áo Cho Chồng“ mà tác gỉa là T.T.Kh viết vào năm 1937, nghe nói của thi sĩ Thâm Tâm có 6 khổ 24 câu. Tôi thấy nhiều câu còn ép vận, ý chưa thông thoáng, nên tôi  chuyển dịch ra 8 khổ gồm 32 câu . Hôm nay cô Thu Hà ngâm bài thơ chuyển dịch của tôi. Vậy tôi xin bình giảng ý nghĩa từng câu trong thơ tôi thôi. Còn nguyên tác của T.T.Kh hay của Thâm Tâm tôi miễn bình giảng để dành phần cho các nhà bình thơ Việt Nam.

Bình Giảng 3 Bài Thơ Của Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 20

“Em Sẽ Ngâm Thơ Anh, Tình Xưa Cố Quận và Hoa TiGon Thổn Thức“

Tác gỉa bài thơ “Hai Sắc Hoa TiGon“ của nàng T.T.Kh không rõ lai lịch tung tích và chàng thi sĩ Thâm Tâm chắc cũng đã là người thiên cổ cả hai. Nhưng bài thơ để lại mang dấu ấn hình bóng một thời, một nghi án văn học dần dần sáng tỏ minh bạch vẫn để lại cho bao thế hệ người Việt Nam yêu thơ thổn thức bâng khuâng.

Thu Hà đã ngâm bài thơ kể về một câu truyện tình đầy ngang trái và nước mắt rất cảm động mà tôi đã chuyển dịch. Để tri ân sự đóng góp của Thu Hà cho nền thi ca âm nhạc nghệ thuật Việt Nam tôi đã viết tặng Thu Hà 3 bài thơ và đều được ngâm cả ba. Vậy tôi sẽ lần lượt bình giảng thứ tự từng bài làm món qùa tặng những tâm hồn thơ văn Việt Nam thưởng lãm nhân Tiết Đinh Dậu năm 2017.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 19

Lần đầu tiên trong đời tôi nghe một bài thơ ngâm sầu cảm qúa. Thu Hà đã ngâm ngay chính bài thơ tôi vừa mới sáng tác. Tôi thấy phải có nghĩa vụ và trách nhiệm viết một bài bình giảng để tặng Thu Hà và tha nhân. Đây là thơ tình trường thiên song thất lục bát tôi lấy tiêu đề là: “Trường Ca Tình Hận.”
Có hai nguồn cảm xúc dẫn dắt tôi viết là từ bài thơ tình dài 16 khổ của cố thi sĩ Đinh Hùng: “ Gặp Em Huyền Diệu” và “Trường Hận Ca “ của Bạch Cư Dị mô tả về mối tình sử bi thuơng của nàng Dương Qúy Phi và vua Đường Minh Hoàng.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 18

Bài thơ này rút kinh nghiệm từ mấy bài trước tôi không muốn bám theo vần của nàng T.T.Kh hay chàng Thâm Tâm nữa. Nghĩa là tôi chỉ đọc“ Bài Thơ Cuối Của T.T.Kh“, hiểu đại ý họ viết gì và tôi tự hóa thân mình vào linh hồn người thiếu phụ và tự viết ra nỗi lòng mình. Nguyên tác là 9 khổ nhưng tôi viết ra 10 khổ 44 câu hoàn toàn theo tâm ý nỗi lòng mình. Đã 6 , 7 năm rồi, tính tôi không thích họa theo vần  thơ người khác chỉ trừ thơ đường luật mới họa thôi.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 17

Bài “Khổ Lụy Tình Em“ tôi họa lại tương đối sát với vần “Bài Thơ Thứ Nhất“ của T.T.Kh hay Thâm Tâm.  Theo tôi Thâm Tâm cũng tự dùng phép phân thân như anh chàng Tôn Ngộ Không dùng thuật cân đẩu vân nhập vào hồn cô Khánh mà viết ra bài thơ thứ nhất này. Một tín hiệu thử phản ứng của người yêu khi đọc báo. Tôi giữ gần đúng vần như nguyên tác là 10 khổ 40 câu, chỉ biến ảo tình tiết câu chữ theo tâm trạng cảm xúc của tôi.  Riêng câu:
“Từ đấy không mong không dám hẹn

Một lần gặp nữa dưới trăng nghiêm“

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 16

Nàng T.T.Kh hay chàng Thâm Tâm viết bài Hai Sắc Hoa TiGon gồm 11 khổ 44 câu, còn tôi chuyển dịch và họa ra 12 khổ 48 câu. Tôi thấy nguyên tác Thâm Tâm làm chưa được vần lắm theo lối thơ mới 7 chữ, nên tôi đã sửa lại vần làm hai lần. Bản thứ nhất gần như còn giữ lại vần của Thâm Tâm, nhưng bản thứ hai hoàn toàn sửa cho thật tròn trịa vần điệu. Thu Hà ngâm theo bản thứ nhất của tôi. Vậy tôi xin bình giảng 12 khổ thơ của tôi theo bản thứ nhất mà tôi đã cảm tác ra theo tâm ý của Thâm Tâm. Thơ Thâm Tâm tôi miễn bình giảng mà chỉ muốn giãi bày cảm xúc của riêng tôi. Một lúc tôi phải hóa thân làm 3: Tôi, Thâm Tâm và cô Khánh.